Ngũ cốc là gì? Các loại ngũ cốc và tác dụng đối với sức khỏe

Ngũ cốc yến mạch, các loại đậu, hạt,… cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể. Tuy nhiên, chúng ta phải sử dụng đúng cách thì những loại ngũ cốc này mới mang lại hiệu quả. Cùng mnkienhung.edu.vn tìm hiểu ngũ cốc là gì và tác dụng của ngũ cốc đối với sức khỏe trong bài viết này nhé!

Ngũ cốc là gì?

Ngũ cốc là tên gọi chung của loại thực phẩm được làm từ 5 loại hạt khác nhau, tùy vào sở thích mọi người có thể kết hợp đa dạng như lúa mạch, lúa nếp, các loại đậu, hạt, khoai,… Đây là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể lượng lớn vitamin, protein và khoáng vi lượng.

Ngũ cốc là nguồn cung cấp dinh dưỡng lành mạnh

Những thành phần có trong ngũ cốc

2.1. Mè

Hạt mè chứa rất nhiều chất dinh dưỡng điển hình như chất đạm, chất béo, canxi, sắt, và các loại vitamin B1, vitamin B2, niacin,… Bên cạnh đó, mè là được biết đến là loại thực phẩm cung cấp rất nhiều hàm lượng vitamin E và chứa axit folic, saccharose, pentose,… tốt cho sức khỏe.

Do vậy, mè được xem là loại thực phẩm bổ dưỡng không chỉ cho người lớn mà cho cả trẻ em. Sử dụng mè giúp cho cơ thể được phát triển toàn diện, trị các bệnh về đường ruột như khó tiêu, táo bón do có nhiều chất xơ nên giúp cho đường ruột hoạt động tốt hơn. Tăng cường hệ miễn dịch cho bé nhờ hàm lượng vitamin E.

Mè rất giàu chất dinh dưỡng

2.2. Gạo nếp

Gạo nếp là thực phẩm rất thân thuộc với mỗi gia đình Việt Nam, thực phẩm này chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như vitamin E, sắt, chất xơ, chất chống oxy hóa. Gạo nếp cực tốt đối với việc phục hồi sức khỏe, tăng nhiều sữa cho con bú hơn sau khi sinh. Ngoài ra, ăn nhiều gạo nếp cũng giúp người gầy nhanh tăng cân.

Gạo nếp giúp tăng cân nhanh chóng

2.3. Gạo tẻ

Gạo tẻ cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể như vitamin B1, vitamin B2, vitamin E và nhiều khoáng chất bao gồm canxi, photpho, kali, magie. Đặc biệt, gạo rất có lợi cho trẻ tăng lượng hồng cầu trong máu, chống chất oxy hóa trong máu và hỗ trợ sự tăng trưởng của tế bào.

Gạo tẻ cung cấp hàm lượng lớn vitamin E

2.4. Lúa mì

Lúa mì có các thành phần dinh dưỡng chính là carbohydrate giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động ngày dài nhưng sử dụng nhiều sẽ gặp tình trạng bị tăng nồng độ đường trong máu. Thực phẩm này còn chứa nhiều chất xơ không hòa tan có lợi cùng một lượng ít chất xơ hòa tan.

Đặc biệt, lúa mì còn chứa một lượng vừa phải chất đạm (protein) và các khoáng chất (đồng, photpho, mangan, folate, selen). Lúa mì cung cấp nguồn vitamin dồi dào giúp cơ thể hấp thu được các chất dinh dưỡng và lượng lớn chất xơ giúp đường ruột bài tiết tốt, tránh tình trạng đầy bụng, khó tiêu.

Lúa mì cung cấp nguồn năng lượng cho cơ thể

2.5. Các loại đậu

Từ lâu các loại đậu đã được biết đến là loại thực phẩm quen thuộc trong ngũ cốc điển hình như đậu xanh, đậu nành, đậu đỏ, đậu Hà Lan,… Trong các loại đậu này chứa rất nhiều hàm lượng protein, chất chống oxy hóa và các chất khoáng thiết yếu cho cơ thể như canxi, kẽm, sắt cùng vitamin A, vitamin B, vitamin C,…

Đối với trẻ em, việc thường xuyên bổ sung các loại đậu này giúp cung cấp lượng dinh dưỡng dồi dào, giảm lượng mỡ trong cơ thể, tăng cân, tăng cơ tốt. Bên cạnh đó, thực phẩm này giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa một số bệnh như tiểu đường, tim mạch,…

Các loại đậu là thực phẩm quen thuộc trong ngũ cốc

2.6. Bắp (ngô)

Bắp thường được xem là thành phần tất yếu trong ngũ cốc, trong hạt bắp có chứa các chất dinh dưỡng điển hình là photpho, đồng, chất chống oxy hóa như lutein và zeaxanthin và vitamin B. Khi sử dụng bắp, nhất là bắp nguyên hạt sẽ giúp cho đường ruột tiêu hóa dễ dàng hơn do có nhiều lợi khuẩn.

Bắp chứa nhiều lợi khuẩn tốt cho cơ thể

2.7 Gạo lứt

Gạo lứt là loại thực phẩm từ tự nhiên rất có lợi cho cơ thể, trong gạo lứt có chứa nhiều chất dinh dưỡng bao gồm canxi, photpho, sắt, vitamin B. Bên cạnh đó, sản phẩm có chứa chất chống oxy giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về huyết áp, tiểu đường hay tim mạch,…

Gạo lứt giúp hạn chế các bệnh về huyết áp

2.8 Yến mạch

Yến mạch là thành phần ít được biết đến hơn so với các loại ngũ cốc kể trên, tuy nhiên ngày này có rất nhiều người tin tưởng và sử dụng yến mạch. Trong yến mạch có rất nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, tránh các bệnh về huyết áp.

2.9 Lúa mì 

Lúa mì có rất nhiều chất dinh dưỡng bao gồm chất xơ, chất khoáng và chất chống oxy hóa bổ sung cho cơ thể nguồn năng lượng dồi dào. Ngoài ra, lúa mì nguyên chất được cấu tạo từ mì, mì ống, semolina và bulgur rất tốt cho sức khỏe.

2.10. Lúa mạch

Lúa mạch rất quen thuộc trong các thành phần của ngũ cốc, ngoài ra lúa mạch đen nguyên hạt được biết đến là thực phẩm cực kỳ bổ dưỡng vì cung cấp một lượng lớn chất xơ, nhiều chất khoáng giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và giúp ngăn ngừa lượng đường tăng trong máu.

Lúa mạch hỗ trợ tiêu hóa

2.11. Lúa mì nguyên chất

Lúa mì nguyên chất chứa nhiều vitamin giúp cơ thể luôn được cung cấp một lượng lớn chất dinh dưỡng. Bên cạnh đó hàm lượng vi khoáng và chất xơ cao hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hạn chế tình trạng khó tiêu, đầy hơi.

2.12. Lúa mạch đen nguyên hạt

Ngoài các loại thực phẩm trên thì lúa mạch đen nguyên chất cũng được biết đến là loại ngũ cốc rất tốt cho sức khỏe bởi cung cấp hàm lượng lớn chất xơ, đẩy lùi các triệu chứng đầy bụng. Đặc biệt, lúa mạch đen nguyên hạt giúp giảm hấp thu carbohydrate có hại cho cơ thể.

2.13. Gạo hoang dã

Đa số mọi người sẽ lạ lẫm khi nghe các tên gọi này. Thực chất đây chính là một loại ngũ cốc nguyên hạt có mầm, nội nhũ, cám,… có lợi cho sức khỏe. Nếu bạn bị dị ứng với lúa mì chứa chất gluten thì có thể sử dụng gạo hoang dã để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể. Đặc biệt, gạo hoang dã giúp giảm trình trạng mắc bệnh tiểu đường và cải thiện hệ tim mạch.

Gạo hoang dã làm giảm các bệnh về đường tiêu hóa

2.14. Hạt kê

Hạt kê chứa nhiều canxi giúp xương luôn chắc khỏe, hạn chế trình trạng bị loãng xương. Ngoài ra, thực phẩm chứa nhiều chất xơ giúp đường ruột khỏe mạnh và chất chống oxy hóa cao ngăn ngừa lão hóa. Bên cạnh đó, hạt kê có chứa nhiều vitamin và khoáng chất, sử dụng hạt kê đều đặn sẽ giúp cơ thể có sức khỏe tốt.

Hạt kê chứa nhiều canxi giúp xương khớp chắc khỏe

Phân chia các loại ngũ cốc

3.1. Ngũ cốc cho mẹ bầu

Thành phần: Loại ngũ cốc dành cho mẹ bầu thường có các thành phần như các loại đậu, mè đen, hạt sen, hạt óc chó, hạt macca, hạt chia,…

Công dụng: Ngũ cốc cho mẹ bầu có khả năng cung cấp vitamin C, thanh nhiệt cơ thể, bổ cho máu huyết, giảm nguy cơ mắc các bệnh như ung thư, bệnh tim đồng thời còn giúp duy trì làn da khỏe mạnh. Các chất dinh dưỡng trong các loại hạt bao gồm vitamin A, sắt, protein, canxi, phốt pho, kali,… rất tốt cho sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển toàn diện của bé. 

Cách chế biến: Mẹ bầu pha 3 muỗng bột ngũ cốc cùng với 200 – 250ml nước sôi, sau đó khuấy đều cho ngũ cốc tan hoàn toàn. Để ngũ cốc ngon miệng và dễ uống hơn mẹ có thể cho thêm một ít đường hoặc sữa.

Ngũ cốc mẹ bầu Anpaso hũ 500g

3.2. Ngũ cốc cho trẻ em

Thành phần: Các thành phần thường có trong ngũ cốc trẻ em như gạo lứt tẻ, vừng, nếp, hạt sen, đậu xanh, đậu đen, đậu trắng, đậu đỏ, đậu ván,…

Công dụng: Với hỗn hợp nhiều loại hạt, ngũ cốc mang đến nhiều giá trị về sức khỏe cho trẻ. Bé sẽ phòng chống được các bệnh lý như viêm phổi, viêm phế quản, viêm mũi,…. Bên cạnh đó, ngũ cốc cũng hỗ trợ cho sự phát triển toàn diện của trẻ giúp hạn chế các bệnh, trẻ ăn ngon miệng hơn và chống suy dinh dưỡng.

Cách chế biến: Cho 2 – 3 muỗng ngũ cốc vào 200 – 250ml nước sôi, khuấy đều để ngũ cốc hòa tan rồi cho bé uống. Mẹ nên cho bé dùng ngũ cốc khi còn ấm và nên uống vào các bữa phụ. Hãy duy trì trong vòng 1 tháng để cảm nhận rõ sự hiệu quả.

3.3. Ngũ cốc tăng cân

Thành phần: Ngũ cốc tăng cân thường chứa các loại đậu, hạt bổ sung nhiều chất dinh dưỡng như đậu đỏ, đậu xanh, đậu đen, đậu nành, mè đen, gạo lứt, hạt sen, hạnh nhân, macca, óc chó, hạt dẻ,…

Công dụng: Bổ sung dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, bồi bổ giúp cơ thể tăng cân. Bên cạnh đó ngũ cốc còn có khả năng ngăn ngừa lão hóa, thoái hóa khớp và giúp da khỏe mạnh hơn.

Cách chế biến: Bạn pha 3 – 4 muỗng bột ngũ cốc tăng cần cùng với 250 – 300ml nước đun sôi, sau đó khuấy đều và thưởng thức. Bạn có thể cho thêm sữa đặc vào ngũ cốc để uống ngon miệng hơn. Dùng bột ngũ cốc 2 – 3 lần một ngày, xen kẽ giữa các bữa ăn, trước hoặc sau khi tập gym để bổ sung năng lượng.

Sữa đặc Vinamilk Ngôi Sao Phương Nam xanh lá hộp 380g

3.4. Ngũ cốc giảm cân

Thành phần: Các thành phần trong ngũ cốc giảm cân sẽ tương đối ít hơn ngũ cốc tăng cân, một số thành phần hỗ trợ trao đổi chất điển hình như: Mè trắng, đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, gạo lứt đỏ,…

Công dụng: Ngũ cốc giảm cân có công dụng loại bỏ mỡ thừa trong cơ thể một cách nhanh chóng, giúp giảm lượng cholesterol có hại cho sức khỏe từ đó sức khỏe sẽ được bảo vệ tối ưu hơn.

Cách chế biến: Pha 2 – 3 muỗng ngũ cốc giảm cân với 200 – 250ml nước sôi, uống 2 lần/ngày, bạn có thể thêm đường hoặc sữa đặc để thức uống ngon hơn. Để tăng hiệu quả giảm cân, bạn nên kết hợp việc uống ngũ cốc cùng chế độ dinh dưỡng, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý. 

Uống ngũ cốc có tác dụng gì?

4.1. Ít calories, giàu chất xơ và protein

Vì ngũ cốc xuất phát từ các thành phần tự nhiên nên chứa rất ít calories, tốt cho sức khỏe nên đa số những thực đơn lành mạnh sẽ không thể thiếu ngũ cốc. Ngoài ra, hàm lượng lớn chất xơ sẽ giúp cho hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh cùng thành phần protein hỗ trợ cơ thể được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng.

4.2. Hỗ trợ cân bằng đường huyết

Ngũ cốc chứa lượng lớn vitamin và khoáng chất hỗ trợ cho những ai đang gặp tình trạng về đường huyết cao, tăng nhanh trong máu. Sử dụng ngũ cốc đều đặn sẽ giúp bạn hạn chế lượng đường trong máu và ổn định huyết áp hiệu quả.

4.3. Tốt cho phụ nữ mang thai và cho con bú

Ngũ cốc được biết đến là thức ăn rất lợi sữa cho mẹ, do các loại đậu và các loại hạt chứa nhiều chất dinh dưỡng kích thích sự hoạt động của tuyến sữa mang lại nguồn sữa dồi dào cho con bú. Do đó, vào giai đoạn cuối thai kỳ mẹ có thể bổ sung ngũ cốc vào thực đơn của mình để giúp tăng lượng sữa dồi dào và chất lượng cho con.

Ngũ cốc lợi sữa Anpaso hũ 500g

4.4 Chống oxy hóa, có lợi cho tim mạch

Trong ngũ cốc có chứa chất oxy hóa avenatramides, chất này hỗ trợ chống lại một số gốc tự do từ LDL cholesterol giúp cơ thể hạn chế các trường hợp về bệnh tim mạch. Từ đó, cung cấp thêm nhiều khoáng chất, vitamin giúp trái tim luôn khỏe mạnh.

4.5. Phòng chống ung thư

Ngũ cốc cho thành phần hỗ trợ giúp sản sinh lignans, chứa phytosterol có tác dụng ngăn ngừa một số bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư ruột kết. Do vậy, việc thường xuyên sử dụng ngũ cốc vào thực đơn hằng ngày sẽ giúp bạn hạn chế được các bệnh trên.

4.6. Chống lão hóa

Không chỉ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh mà ngũ cốc còn hỗ trợ chúng ta chống lão nhờ hàm lượng chất xơ dồi dào và ít chất béo. Đặc biệt, khi sử dụng bột ngũ cốc mỗi ngày sẽ giúp bạn có làn da tươi trẻ, mịn màng hạn chế quá trình lão hóa sớm và các nếp nhăn.

Tác hại của việc sử dụng ngũ cốc quá mức

Dù ngũ cốc mang lại nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, tuy nhiên nếu bạn sử dụng quá nhiều cũng sẽ khiến bạn gặp một số biểu hiện khó chịu như đau thắt vùng bụng, đầy hơi, khó tiêu. Hơn thể nữa, việc tiêu thụ quá nhiều ngũ cốc còn khiến khả năng lưu trữ, hấp thu các khoáng chất bị suy giảm.

Phần lớn trong các loại ngũ cốc sẽ có tính axit tự nhiên, vì thế khi dùng quá nhiều ngũ cốc sẽ khiến nồng độ axit trong dạ dày tăng cao gây lão hóa sớm và tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm khớp.

Lưu ý khi sử dụng ngũ cốc

Tuyệt đối không nên lạm dụng ngũ cốc tinh chế vì sẽ khiến bạn nhanh tăng cân và mắc một số bệnh liên quan đến trao đổi chất. Một số loại ngũ cốc như lúa mạch, đại mạch, lúa mạch đen có chứa gluten, do đó những ai không dung nạp được chất này thì cần lưu ý khi dùng.

Nếu gặp các trường hợp về đường ruột hay mắc chứng tiêu chảy thì cần ngưng sử dụng ngũ cốc cho đến khi cơ thể ổn định trở lại. Ngoài ra, bạn có thể kết hợp ngũ cốc cùng trái cây, rau xanh, các loại thịt,… để đảm bảo chất dinh dưỡng cho cơ thể.

Lưu ý một số trường hợp khi sử dụng ngũ cốc

Ngũ cốc chứa nhiều vitamin, chất khoáng, chất xơ,… cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể và ngăn ngừa một số loại bệnh. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng truy cập website avakids.com hoặc liên hệ hotline 1900.866.874 để được hỗ trợ tư vấn các bạn nhé!